SOSYAL HAK NEDİR?

Kişinin insanca onurlu ve güvenli bir yaşam sürmesinin sağlayan haklardır.

SOSYAL HAKLAR NE SAĞLAR?

Kişinin doğduğu andan itibaren insanca, onurlu, güvenli bir yaşamı sürdürmesi için gerekli temel ürün ve hizmetleri güvence altına alır; tüm kamu hizmetlerinden eşit ve adil biçimde yararlanmasını sağlar. Bu nedenle herhangi bir stratejik, ekonomik ya da kamusal adı altındaki gerekçelerle vazgeçilebilecek veya ertelenebilecek haklar değildir.

SOSYAL HAKLARIMIZ NELERDİR?

Sağlıklı bir çevrede yaşamak; sağlıklı temiz içme ve kullanma suyuna erişmek; sağlıklı ve yeterli beslenebilmek, güvenli gıdaya ulaşabilmek; güvenli ve konforlu barınabilmek, kendi arzusu dışında ve stratejik, ekonomik ve kamusal gibi gerekçelerle yerinden, yurdundan edilmemek, göç etmek zorunda bırakılmamak, yaşamını kendi arzusuyla doğup büyüdüğü ortamda sürdürebilmek; ücretsiz, kaliteli ve güvenli sağlık hizmetlerine ulaşabilmek, en yüksek fiziksel ve zihinsel sağlık standardına sahip olabilmek; Eşit, adil, evrensel ve laik eğitimi özgür ve güvenli şekilde alabilmek; Güvenli, saygın ve sağlıklı koşullarda adil bir ücretle çalışmak, sendika üyesi olarak örgütlenebilmek; zorla çalıştırılmamak, insanca ve saygın yaşam koşullarında emekli olabilmek, çalışma dışında dinlenme zamanına sahip olabilmek, özgürce seyahat edebilmek, eğlenme faaliyetlerine zaman ve para ayırabilmek, evrensel ve yerel kültür ve sanata eşit ve ucuz imkanlarla ulaşabilmek Anayasa ile koruma altına alınmış sosyal haklardır.

SOSYAL HAKLAR KARŞISINDA DEVLETİN ROLÜ NEDİR?

Devlet kişinin sosyal haklarını korur. Bunu toplumun ve içinde yaşadığı ortamın ürün ve hizmetlerinin eşit ve adil bölüşümünü güvence altına alarak yapar. Bu ürün ve hizmetlerin piyasalaşarak belirle ellerde toplanmalarına engel olacak yasal düzenlemeleri yapar. Birer sosyal hak olan hayati ihtiyaçların en uygun ve güvenli koşullarda kişiye ulaştırılmasıyla yükümlüdür. Ekonomik ve siyasi ortam ne olursa olsun temin edilmesi elzem olan haklardır.

Bu haklardan faydalanan bireylerin din, dil, cinsiyet, etnik köken, yaş, cinsel yönelim, cinsiyet kimliği, engellilik hali, hastalık ve benzeri sebeplerden ötürü bir ayrımcı muameleye maruz kalmaması elzemdir. Öte yandan çocuklar, hamileler ve yaşlılar gibi farklı koşullara sahip bireylerin sosyal haklara erişimi için özel koşullar oluşturulmalıdır. Devlet bu hakları ve güvence altına almakla sağlamakla sorumludur.

SOSYAL HAKLAR DERNEĞİ NEDİR?

Sosyal Haklar Derneği, “Sosyal Haklar Herkese” diyerek; yukarıda tanımlanan sosyal hakların, devlet tarafından toplumun tüm kesimlerine sağlanmasını, güvence altına alınmasını denetler; ihmal ve ihlalleri tespit eder; önlem alınması için taraflara çağrı ve uyarıda bulunur. Sosyal hak ihlalleri sonucu mağdur edilen vatandaşın mağduriyetini giderici önlemlerin devlet tarafından alınması için çalışır, kamuoyu yaratır, varsa dava sürecini takip eder ve bu ihlallerin ve ihlallerin neden olduğu mağduriyetlerin tekrar yaşanmaması için gerekli önlemlerin alınması yönünde mücadele eder.
Sosyal hakların sadece denetlenmesi ve savunulması değil, aynı zamanda daha da geliştirilmesi yönünde çalışmalar yapar, mevzuat tarar ve iyileştirme raporları hazırlar. Sosyal hak kapsamına giren ürün ve hizmetlerin insanlara ve yaşamı paylaştıkları tüm canlılara yeterli olduğu, ancak bölüşümünün adaletsiz yapıldığından yola çıkarak, bu bölüşümün adil ve güvenli yapılması yönünde mücadelesini sürdürür.

SOSYAL HAKLAR DERNEĞİNİN HEDEFLERİ NELERDİR?

Sosyal Haklar Derneği, yukarıda tanımlanan sosyal haklar için mücadele eden sendikalar, sendikal inisiyatifler, dernekler, platformlar, dayanışmalar, hareketler, kollektifler, kurumsal ve bireysel sosyal hak savunucuları ile bir dayanışma ve eşgüdüm örgütleme faaliyetleri yürütür. Bu faaliyetlerin sonucunda bir Sosyal Haklar Platformu/Konseyi oluşturmayı ve bu araçla ülke düzeyinde bir toplumsal hareket başlatmayı hedefler. Türkiye’de, Türkiye’nin bulunduğu yakın coğrafyada ve dünyada sürdürülen sosyal hak mücadeleleri dayanışma içerisinde olarak, eylem ve örgütlenme süreçleri içerisinde yer alır.

SOSYAL HAKLAR DERNEĞİNİN MÜCADELE YÖNTEMLERİ NELERDİR?

•  Sosyal Hakları ortadan kaldıran veya zayıflatan yasal düzenlemelere alternatiflerin üretilmesi ve bunlar için kamuoyu oluşturulması.
•  Talep edilen sosyal hakların hayata geçirilip uygulanabilmesi için etkili organizasyonların ve eylem planlarının yapılması.
•  Bireysel ve toplu sosyal hak ihlallerine karşı hukuki yollara başvurulması; mağdurların bilgilendirilmesi; önleyici, zararı giderici, toplumsal bilinci yükseltici yönde dava açılması ve takibi.
•  Sosyal Hakların her düzeyde kullanılmasını sağlamak ve yaygınlaştırmak üzere tanıtım ve bilgilendirme kampanyalarının örgütlenmesi, basılı materyaller üretilmesi, yayın çıkarılması, toplantılar düzenlenmesi.
•  Bu alanda var olan diğer kitle örgütleri ile dayanışılarak Sosyal Haklar Hareketinin ulusal, bölgesel ve küresel düzeyde örgütlenmesi.