SHD HAYVAN HAKLARI İHLALLERİ GÖZLEMCİ GRUBU TARAFINDAN 2017 OCAK AYI HAYVAN HAKLARI İHLALLERİ RAPORU AÇIKLANDI
Geçtiğimiz yıllar, üçüncü köprü ve havalimanı inşaatı başladıktan sonra kuzey ormanlarının yüzlerce yıllık sakini olan domuzların boğazı yüzerek karşı kıyıya, diğer kıtaya geçtikleri, geçmeye çalıştıkları birden çok kez, en az üç kez basına yansıdı, iki grubun Anadolu yakasına geçebildiği anlaşılırken, bir domuz Beyoğlu Fındıklı sahilinde kaybolmuş ve bitkin halde bulunmuştu. Kentin temiz hava ve su kaynağı olan Kuzey ormanları katledilirken kent insanlarının mağduriyeti yanında çok da dillendirilmese de yaşam alanları dağıtılan hayvanlar var…
Bir de yanı başımızda yaklaşık 6000 yıldır insanlarla birlikte yaşayan kediler ve 11000 yıllık dostlarımız köpekler ki kitaplara, sergilere konu olan ve İstanbul’a 1453’te Osmanlı ile birlikte geldiği söylenen ve kentteki yerleşiklikleri altı asra yaklaşan köpekler… Bugün artık simit tüketen, “denizin sokak çocukları martılar”, asfaltta ceviz kıran kargalar, “cenaze törenlerine yalnızca rüzgarın geldiği” geldiği serçeler, binaların içine kadar gelerek yuva kuran kumrular, kent meydanlarının asli unsurları “ürkek” güvercinler ve yılın bir kısmında yaşamımıza eşlik eden sığırcıklar ile konaklamak için ancak elektrik direklerini bulabilen leylekler… Bugün insan dışındaki tüm türler kentsel sorun olarak görülüyorlar; sorunun çözümü için çalıştaylar yapılıyor, fikirler üretiliyor ve tabi kent hayvanlarının kentsel yaşamın birer parçası olduğunu düşünen hayvan dostları ile durumu kentsel bir sorun olarak görenler arasında ölümle dahi sonlanabilen sorunlar yaşanıyor.
Sosyal Haklar Derneği Hayvan Hakları Evrensel Bildirgesi’nde söylendiği gibi hayvanların yaşam önünde eşit doğduğunu var olma ve saygı görme hakkı olduğunun altını çizerek gerek kent hayvanlarının gerekse de kent kırsalındaki hayvanların yukarda örneklendiği üzere sosyal yaşamın asli unsurları olduğu düşüncesiyle 2017 yılı itibariyle hak ihlalleri raporuna hayvan hakları ihlallerini de eklemeye başlamıştır. Sosyal Haklar Derneği hayvanları sevimli birer nesne olarak görmeden yüz yıllardır yaşadıkları kentler de dahil olmak üzere tüm yaşam alanlarında refah içerisinde yaşamları gerektiği düşüncesiyle avcılığın bir spor olmadığını, avlanan hayvanlarla çektirilen fotoğrafların insanları da katledip fotoğraflama, hatta katlederken videoya alma durumundan ayırmaz, hayvanat bahçelerinde, sirklerde, yunus parklarında esaret altında yaşamalarını haksızlık olarak görür. Bu tavır politik bir tavırdır ve yayınlanacak raporlarla yapılan hak ihlallerinin ifşa edilmesi, görünür kılınması beklendiği kadar hak alanının büyütülmesi de hedeflenmektedir. Durum tüm yaşam alanlarında olduğu gibi acildir ve kaybedilecek her zaman cana mal olmaktadır.
Başlayan yılın ilk önemli ve kötü haberi basına yansımayan ama ilgili meslek odalarının üyeleriyle paylaştığı bilgiye göre bu yılbaşı itibariyle başlaması gereken nakil halindeki hayvanlar için dinlenme alanları yapılması zorunluluğu bir yıl ertelenerek 1 Ocak 2018’e bırakılmasıydı, hayvan hakkı değilse bile refahı adına hukuki bir ilerleme kaydedilmemiş oldu. Kaydedilen diğer ihlallere gelecek olursak:
Bireylerin ihlalleri, türcü davranışlar:
Başlayan yıl hayvanlar için hiç de iyi başlamadı, özellikle kent hayvanları insanlar tarafından kuşkusuz ki sadece bir kısmı haber de yapılan eziyetlere, işkencelere maruz kaldılar; Çanakkale’de bir kedinin koli bandıyla sarılarak videoya çekilmesi, Ankara’da köpek evleri kundaklandı, yangında iki köpek yanarak öldü, İstanbul Büyükçekmece’de köpeklerin dövüştürülüp, kulakları kesilip poz verilmesi, Kırıkkale’de onlarca güvercinin yanlışlıkla verildiği söylenen zehirli yem ile öldürülmesi, Bodrum’da ağaca zincirlenmiş olarak açlıktan ölmek üzere bir köpek bulunması, İstanbul Maltepe’de bir esnafın sopayla köpekleri dövmesi, basına yansıyan ve şahısların suçlusu olduğu ihlal haberleri olarak kaydedildi. Ülkemizden epeyce uzakta da olsa Arjantin’de insanların selfi çekme hezeyanının bir yunusun ölümüne neden olduğunu ülkemizde de özellikle caretta carettaların benzer tehlikelere maruz kaldığını belirterek aktaralım.
Aşağılayıcı, türcü söylemler:
Yaşama hakları olan saygı duyulacak canlılar olarak anılmaları bir yana insanların bir birini aşağılamak üzere kullandığı hakaret ve küfürlerin de malzemesi hayvanlar, küfürleri de cinsiyetçi değilse türcü maalesef. Ocak ayı bu durumun TBMM’de yaşandığı, görüntülendiği bir aydı. İktidar partisi milletvekillerinin muhalefete gösterdiği “köpekler giremez” pankartı türcülükle mücadelede uzunca bir yolumuzun olduğunun da göstergesiydi.
Alttaki şu iki kere fotoğrafa bakınca diledik ki; keşke köpekler meclise girse de insanlar köpeklere ilişmese!..
Hayvan dövüştürme/güreştirme:
“Kültürlü” insanın en eski hayvan sömürü biçimlerinden biri de hayvan güreştirme, dövüştürme kuşkusuz, 2017 yılı Ocak ayında basına yansıyan Manisa Kanatlı Hayvanları Sevenler ve Yetiştirenler Derneği’nin horoz dövüştürdüğünün tespit edildiği basına yansıdı. Dernek başkanına kesildiği kaydedilen 165 bin 120 lira para cezası ise caydırıcılığı olmayan küçücük para cezalarıyla haksızlıklara devam edilen bir ortamda iç rahatlatıcı bir haberdi. Hayvanlara eziyet eden kurumun ismi ise yaşadığımız ismin gerçeğin üstünü örtmek için kullanılma ortamında hiç de yadırganacak gibi değildi.
Hayvan hakkı savunucularına ya da hayvan severlere yönelik ihlaller:
İzmir Torbalı’da bir sitede 70 yaşında bir kadın sokaktaki hayvanları beslediği gerekçesiyle saldırıya uğrarken, saldırganların kedi evlerini de tahrip ettiği kaydedildi. İstanbul Moda’da ise bir psikoloğun kaldırıma yaptığı kedi evleri nedeniyle tartıştığı bir kişi tarafından öldürüldü, hemen ardından aralarında daha önceden bir husumet olduğu verisi basına yansırken olay anındaki tartışma nedeninin yapılan kedi evleri olduğu reddedilmedi.
Hayvan taşıma esnasında gerçekleşen ihlaller:
Taşımacılıkta kullanılan hayvanların hasta olup ya da yaşlanıp güçten düştüğünde artık bakılmayıp, beslenmediği sıkça rastlanılan bir durum, yılın ilk ayında da çözümsüz bir soruna adeta kansere dönüşen İstanbul adalarında eziyet gören atlar sorunu, yılın en soğuk günlerinde terk edilmiş atların apartman saçaklarına sığınma görüntüleriyle gündemimize gelirken, Urfa’da da yine terk edilmiş eşeklerin donma tehlikesi geçirdiği kaydedildi. Beş yıl önce Şırnak Uludere’de 34 insanla birlikte katledilen 59 katıra ilişkin davaya ise ayrıntıları aşağıda paylaşılan linkte görüleceği üzere devam edildi.
Av avcılık katliamları:
Dersim’de nesli tükenen hayvanların kaçak avlanmasını haberleştiren Evrensel muhabiri Kemal Özer’in tehdit edilmesi hayvan haklarını da ilgilendiren bir haber alma hakkı ihlali olarak kaydedildi. Öte yandan Adıyaman’da Tutdere bölgesinde dağ keçilerinin ihaleyle av turizmine(!) açılacağı belirtildi.
Hayvanat bahçeleri ve sirk sömürüleri:
Bizden çok uzaklarda Endonezya’da bir hayvanat bahçesinde açlıktan incecik kalan ayıların görüntüleri ülkemizde de basına yansırken bir alışveriş merkezi Türkiye’ye ilk kez kutup penguenleri getireceğini boy boy reklamlarla duyuruyordu.
Kamu kurum ve kuruluşlarının ihlalleri:
Hayvan hakları ihlalleri Ocak ayında da bireysel düzeyde kalmadı, 5199 numaralı yasanın hayvanları korumakla ödevlendirdiği yerel yönetimlerden Kütahya’da barınak koşullarının hayvanların yaşamını sürdüremeyecek düzeyde olduğu sosyal medyaya yansırken Van Büyükşehir Belediyesine atanan kayyum parklara bırakılan kulübelerin kaldırılmasına karar verdi.
Kent hakkı ihlali nedeniyle yaşanan ihlaller / kent mağduriyetleri:
Kent tekinsizliği yine can aldı; İstanbul Beyoğlu Cihangir’de raket denilen bir reklam panosunun elektrik kaçağı yaparak bir köpeğin ölümüne, birinin yaralanmasına neden oldu.
Doğa katliamı yoluyla hayvanların yaşam hakkı ihlalleri:
Doğa Derneği’nin bildirimine göre 16 Ocak Perşembe gününden başlayarak Kocaeli Dilova Diliskelesi’nden başlayarak Körfez, Derince ve Gölcük’e ilerleyen bir fuel-oil sızıntısı yaşandı, deniz kuşları başta olmak üzere pek çok deniz canlısını akaryakıta bulayan sızıntı, bölgedeki tüm kıyıları, denizel biyolojik çeşitlilik ve insan sağlı açısından büyük tehlikeye oluşturdu. Sayısız deniz canlısının hayatını kaybettiği katliamda sadece 51 deniz canlısının (Sakarmeke kuşunun) kurtarıldığı, tedavi amacıyla Darıca Hayvanat Bahçesi’ne getirildiği kaydedildi. Bu konuya ekoloji raporumuzda daha detaylı olarak değinilmiştir.
Diğer dernek ve demokratik toplum kuruluşlarının bildirim ve raporları:
Diğer yandan Doğa Derneği’nin 2016 yılında derleyerek bu ay kamuoyu ile paylaştığı bilimsel araştırmalara göre Türkiye’de bilinen 316 tatlı su balığından yalnızca Anadolu’da yaşadığı keşfedilen 169 tanesinin yüzde kırk dokuzu Dünya Doğa Koruma Örgütü ölçütlerine göre tehdit altında. Henüz değerlendirilmemiş türler de eklendiğinde tehdit altındaki tür sayısının artması bekleniyor.
Hayvan Hakları İzleme Komitesi (HAKİM) Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın 2017 bütçesinden sorumlu olduğu kent hayvanlarına ayrılan payın % 0,078 (5 milyon TL) olduğunu kaydederken, yine HAKİM’in çağrısıyla başlayan boykot sonuç verdi ve ünlü bir giyim markası ürünlerinde hayvan kürkü kullanmayacağını kamu oyuna ilan etti.
Hiç mi iyi bir şey olmadı?
Yukarda değindiğimiz gibi Manisa’da horoz dövüştüren dernek başkanına yüklüce para cezası verildiğinin söylenmesiyle birlikte buz gibi geçen ve yine yukarda söylediğimiz gibi atların, eşeklerin donmak üzereyken görüntülendiği bu ayda Giresun’da üzerindeki montu üşüyen bir köpeğe veren bir belediye işçisi haberi de belleğimizde yer etti.
İhlallerin Detayları
Bireylerin ihlalleri, türcü davranışlar:
Bir kediye koli bandı kullanılarak eziyet edildi, işkence yapıldı;
http://vehaber.org/mobil/haber/24282/yavru-kediye-bantla-eziyet-eden-iskenceciler-gozaltina-alindi.html#.WGvU0bHGS8w.facebook 3 Ocak 2017
Ankara’da köpek evleri kundaklandı, iki köpek öldü;
http://www.ajanimo.com/ankarada-kopek-evleri-kundaklandi-iki-kopek-oldu/ 7 Ocak 2017
Dövüştürülen köpeklerin kulakları kesilerek işkence yapıldı;
http://vehaber.org/mobil/haber/24809/bunlar-da-buyukcekmece-saldirganlari.html#.WICRt8LKMIF.facebook 18 Ocak 2017
Kırıkkale’de güvercinler zehirlendi;
http://www.hurriyet.com.tr/kirikkaledeki-guvercinlerin-olum-nedeni-belli-oldu-40344593?utm_source=email&utm_medium=newsletter&utm_channel=Mail&utm_content=kutu1_baslik 24 Ocak 2017
Ağaca zincirlenen köpek açlıktan ölmek üzereyken kurtarıldı;
http://www.cumhuriyet.com.tr/m/haber/turkiye/664940/Agaca_zincirlenen_kopek_acliktan_olmek_uzereyken_kurtarildi.html 24 ocak 2017
İstanbul’da köpekler sopayla dövüldü:
http://www.diken.com.tr/bu-dukkan-hayvan-dusmani-maltepede-kopekleri-sopayla-doven-esnafa-protesto/ 26 Ocak 2017
İnsanların selfi çekilmek hezeyanı bir yunusun ölümüne neden oldu:
http://kirmizitilki.com/2017/01/26/selfi-hezeyani-bir-yavru-yunusun-daha-olumune-oldu/
26 Ocak 2017
Kamu kurum ve kuruluşlarının ihlalleri:
Kütahya’da barınaktaki kötü koşullar sosyal medyaya yansıdı;
http://www.ajanimo.com/kutahya-hayvan-barinaginda-vahset/
Van Büyükşehir Belediyesine atanan kayyum parklara bırakılan kulübelerin kaldırılmasına karar verdi;
http://www.alevinet.com/2017/01/28/kayyum-sokak-hayvanlarina-da-takti/ 28 Ocak 2017
Hayvan hakkı savunucularına ya da hayvan severlere yönelik ihlaller:
İzmir Torbalı’da 70 yaşında bir kadın hayvanları beslediği gerekçesiyle saldırıya uğrardı;
http://www.ajanimo.com/once-hayvan-besleyen-kadina-saldirdilar-sonra-kedi-evlerini-yiktilar/
İstanbul Moda’da ise bir psikoloğun kaldırıma yaptığı kedi evleri nedeniyle tartıştığı bir kişi tarafından öldürüldü
http://www.sozcu.com.tr/2017/gundem/kadikoyde-kedi-evi-cinayeti-unlu-psikolog-olduruldu-1616616/?utm_source=sm_tw&utm_medium=free&utm_campaign=gundem 11 Ocak 2017
Av avcılık katliamları:
Dersim’de nesli tükenen hayvanların kaçak avlanmasını haberleştiren gazeteci tehdit edildi;
http://www.kuzeyormanlari.org/2017/01/03/kacak-avlanmalari-haberlestiren-evrensel-muhabirine-tehdit/ 4 Ocak 2017
Adıyaman’da dağ keçilerinin ihaleyle av turizmine(!) açılacağı kaydedildi;
http://dihaber.net/TUM-HABERLER/content/view/7817
Diğer dernek ve demokratik toplum kuruluşların bildirim ve raporları:
Doğa Derneği 2016 yılı için rapor yayınladı;
http://www.kuzeyormanlari.org/2017/01/02/doga-derneginden-yilin-doga-kesifleri/ 4 Ocak 2017
Hayvan Hakları İzleme Komitesi’nin (HAKİM) boykot çağrıyla hayvan kürkü kullanan marka geri adım attı;
http://kirmizitilki.com/2017/01/29/yilan-derisi/ 30 Ocak 2017
Hayvan Hakları İzleme Komitesi (HAKİM) ilgili bakanlık bütçesinden hayvanlar için ayrılan payı açıkladı;
http://www.sivilsayfalar.org/bakanlik-butcesinden-0078lik-bir-sadaka-milyonlarca-sokak-hayvanini-kurtarir-mi/ 26 Ocak 2017
Doğa katliamı yoluyla hayvanların yaşam hakkı ihlalleri:
Kocali’de fuel oil sızıntısı;
http://www.kuzeyormanlari.org/2017/01/18/kocaelideki-fuel-oil-sizintisi-biyocesitliligi-ve-insan-sagligini-tehdit-ediyor/ 19 Ocak 2017
http://www.ajanimo.com/daricada-zifte-bulanan-hayvanlar-tedavi-altina-alindi/ 19 Ocak 2016
Kutuplarda yaşam tehlike altında;
http://www.kuzeyormanlari.org/2017/01/04/kuzey-kutbunda-neler-oluyor/ 5 Ocak 2017
Kent hakkı ihlali nedeniyle yaşanan ihlaller / kent mağduriyetleri:
Reklam panosundaki elektrik kaçağı can aldı;
http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/cengiz-semercioglu/reklam-panosundaki-kacak-elektrik-kopegi-oldurdu-40339294 19 Ocak 2017
Hayvanat bahçeleri ve sirk sömürüleri:
Hayvanat bahçesinde açlıktan incecik kalan ayılar;
http://bikaynak.com/2017/01/19/endonezyada-acliktan-incecik-kalan-ayilarin-yemek-icin-cirpinislari-yurekleri-dagladi 24 Ocak 2017
Taşımacılıkta çalışan hayvan hakkı ihlalleri:
Aç eşekler donma tehlikesi geçirdi;
http://www.hurriyet.com.tr/sanliurfada-soke-eden-goruntu-hepsi-dondu-40349326?_sgm_source=40349326&_sgm_campaign=scn_a004ff5fd97f8006&_sgm_action=click 29 Ocak 2017
Adalarda atlar apartmanlara sığındı;
http://kirmizitilki.com/2017/01/11/atlar-apartmanlara-sigindi/ 11 Ocak 2017
Öldürüle katırlar davası devam etti;
http://www.gazeteduvar.com.tr/gundem/2017/01/06/roboski-katirlari-sorusturmasi-sahibi-siz-misiniz/ 6 Ocak 2017
Hayvan dövüştürme:
Manisa’da horoz dövüşü yapılarak hayvan hakları ihlal edildi;
http://kirmizitilki.com/2017/01/20/horoz-dovusturerek-hayvan-haklarini-ihlal-eden-dernek-baskanina-165-bin-lira-ceza/ 20 Ocak 2017
Aşağılayıcı, türcü söylemler:
TBMM Genel Kurulu’nda “köpek girmez” afişiyle türcü söylem tespit edildi,
http://www.cnnturk.com/turkiye/dikkat-kopek-giremez-afisine-hayvan-haklari-izleme-komitesinden-tepki 13 Ocak 2017
Hiç mi iyi bir şey olmadı?
Montunu üşüyen bir köpeğe veren işçi haberi;
http://www.ajanimo.com/giresunda-montunu-kopege-vererek-yurekleri-isitan-isciye-odul/
31 Ocak 2017
SHD Hayvan Hakları İhlalleri Gözlemci Grubu